چرا دایناسورها منقرض شدند اما پرندگان زنده ماندند؟
به گزارش بی دانلود دیرینه شناسان راجع به اینكه چرا دایناسورها بعد از برخورد یك سیارك به زمین منقرض شدند، اما پرندگان زنده ماندند، فكر می كنند منقارهای پرندگان سبب شده آنها نسبت به سایر موجودات برتری داشته باشند.
به گزارش بی دانلود به نقل از ایسنا، پرندگان تنها "دایناسورهایی" هستند که زنده مانده اند! این شاید عجیب به نظر برسد، چون که یک کبوتر یا پنگوئن خیلی شبیه به مثلا تیرانوزاروس نیست، اما ارتباط بین آنها هنوز وجود دارد.
حدود ۱۵۰ میلیون سال پیش در دوران ژوراسیک، نخستین پرندگان از دایناسورهای کوچک، پوشیده از پَر و شکارچی فرگشت یافتند و تبدیل به شاخه جدیدی از درخت خانواده دایناسورها شدند. برای بیشتر از ۸۰ میلیون سال، انواع پرندگان شکوفا شدند، از پرندگان شناگر دارای دندان گرفته تا پرندگان منقاری که هنگام پرواز پرهای بلندی را با خود حمل می کردند.
پرندگان را می توان در دسته دایناسورهای پرنده دسته بندی کرد و همه انواع دیگر دایناسورها، دایناسورهای غیر پرنده هستند. دلیل کلی اینکه دیرینه شناسان این دسته بندی را کرده اند، فاجعه ای است که ۶۶ میلیون سال پیش رخ داده است. یک سیارک به عرض بیشتر از شش مایل با شبه جزیره "یوکاتان" برخورد می کند و پنجمین انقراض جمعی را در تاریخ جهان به وجود می آورد. بعضی از بقایای حاصل از برخورد این شهاب سنگ به جو زمین می رود و اصطکاک هوا آنها را به کوره هایی از آتش تبدیل می کند که در سرتاسر جهان آغاز به بارش می کنند. سپس با پایین آمدن دمای حاصل از آسمان پوشیده از دوده و خاکستر، این گرمای شدید جای خویش را به یک زمستان طولانی مدت می دهد.
گفته می شود که بیشتر از ۷۵ درصد از گونه های شناخته شده از آخر دوره کرتاسه یعنی ۶۶ میلیون سال پیش بر اثر این اتفاقات به دوره پالئوژن راه پیدا نکرده اند و منقرض شده اند. شکاف زمین شناسی بین این دو، "مرز K-Pg" نامیده می شود و پرندگان منقاردار تنها دایناسورهایی بودند که از این فاجعه جان سالم به در بردند.
دوره کرتاسه پس از تریاس و ژوراسیک سومین دوره دوران میانه زیستی است که در ۱۴۵٫۵ تا ۶۵ میلیون سال پیش بود و در واقع هشتاد میلیون سال به طول انجامید و از این لحاظ طولانی ترین دوره در میانه زیستی است.
دوره پالئوژن هم دوره ای زمین شناسانه است که از ۶۶ میلیون سال پیش شروع شد و در ۲۳ میلیون سال پیش به پایان رسید و اولین بخش دوران نوزیستی را تشکیل داد. این دوره که برای نزدیک به ۴۳ میلیون سال ادامه پیدا کرد به خاطر آن مهم و شناخته شده است که طی آن پستانداران به دنبال انقراض بزرگ کرتاسه-پالئوژن که آخر دوره پیشین، کرتاسه، را رقم می زد، از شکل هایی ساده و کوچک به گروه های متنوع و بزرگ فرگشت پیدا کردند. پرندگان هم به شکل قابل توجهی در این دوره فرگشت یافتند و تقریباً شکل نوین کنونی خویش را پیدا کردند.
"درک لارسون" دیرینه شناس موزه سلطنتی BC می گوید: بحث های زیادی در مورد اینکه چه چیزی سبب شده پرندگان نوع مدرن بتوانند از انقراض K-Pg جان سالم به در ببرند در حالیکه گروه های دیگر پرندگان، دایناسورهای غیر پرنده و حتی پتروسارها از بین رفته اند، شده است. انتهای دوره کرتاسه مجموعه ای کامل از پرندگان و خزندگان پرنده مانند را به رخ کشید. اما از این گروه ها فقط پرندگان منقاردار زنده ماندند.
امروزه همه پرندگان زنده منقارهای بدون دندان دارند، اما همیشه اینطور نبوده است. نخستین پرنده تاریخ "آرکیوپتریکس" نام دارد که ۱۵۰ میلیون سال پیش به وجود آمده است. این پرنده در ابتدا طبیعت گرایان قرن ۱۹ را گیج کرد، چونکه دندان داشت. دهها میلیون سال بعد از این پرنده، پرندگان دندان دار در کنار بستگان دایناسور خود به رشد و فرگشت ادامه دادند و برخی از این پرندگان دندان دار در نهایت دندانهای خویش را از دست دادند و به جای آن وعده های غذایی خویش را با منقاری که بدون دندان بود، بر می داشتند.
سوال این است که در حالیکه این دندان ها بسیار مفید به نظر می رسند، چه فشارهای فرگشتی سبب شده تا پرندگان دندان خویش را از دست بدهند. با توجه به این که اغلب پرندگان پرواز می کنند، سازگاری با هوا یک عامل احتمالی به نظر می آید. "گریس موسر" دیرینه شناس دانشگاه تگزاس در آستین می گوید: فرضیه های قدیمی تر بر ایده کاهش وزن برای پرواز متمرکز بود، اما کشف اینکه بعضی از پرندگان دندان دار پرواز کننده های قدرتمندی بوده اند، محققان را به سمت حل باردیگر این معما سوق داد.
ممکن بود به جای پرواز، این غذا بوده باشد که سبب شده تا پرندگان منقارهای بدون دندان داشته باشند، چونکه پرندگان باستانی در بین سایر دایناسورها زندگی می کردند. دیرینه شناسان متوجه شده اند که بعضی از گروه های دایناسورها همچون پرندگان، با رو آوردن به گیاه خواری آغاز به فرگشت منقارها و از دست دادن دندان های خود کرده اند. در حالیکه پرندگان آغازین دندان هایی برای قاپیدن و جویدن حشرات و سایر شکارهای کوچک داشتند، بعضی از پرندگان آغاز به حرفه ای شدن در خوردن میوه ها، دانه ها و سایر غذاهای گیاهی کردند و به جای دندان، این منقار آنها بود که فرگشت یافت.
"ابیگیل تاکر" آناتومیست کالج سلطنتی لندن می گوید: تغییراتی در جمجمه و صورت همراه با پیچیده شدن ساختار منقار امکان دارد سبب رشد بافت هایی در کنار منقار و نحوه تعامل آنها در دوران جنینی شده و در نهایت منجر به از دست رفتن تشکیل دندان شده باشد.
"رایان فلیس" آناتومیست کالج دانشگاهی لندن هم می گوید: در واقع همه چیزهایی که پرندگان را پرنده کرده، پیش از انقراض دسته جمعی رخ داده بوده است.
هنگامی که انقراض جمعی روی داد، صفات پرندگان برای میلیون ها سال در حال فرگشت بود و تفاوت بین مرگ و زندگی را رقم زد. در حالیکه بعضی از پرندگان از این سانحه و عواقب آن جان سالم به در بردند، اما همه آنها موفق نشدند. "فلیس" می گوید: وقتی به فرضیه سازی صفاتی می پردازیم که سبب شده پرندگان زنده بمانند، باید در نظر بگیریم که فقط یک دسته کوچک از آنها موفق به جان سالم به در بردن شده اند و گروه عمده پرندگان مانند پرندگان دندان دار معروف به "enantiornithes" منقرض شدند. بعید است که یک خصوصیت واحد سرنوشت همه این گونه ها را رقم زده باشد. با این وجود، جان سالم به در بردن از انقراض احیانا به سبب منقار دار بودن این پرندگان بوده باشد.
با آخر دوره کرتاسه، پرندگان منقاردار رژیم غذایی بسیار متنوع تری نسبت به خویشاوندان دندان دار خود داشتند. این پرندگان در خوردن حشرات یا سایر غذاهای حیوانی تخصصی نداشتند و ازاین رو آنها توانستند مواد غذایی سخت مانند دانه ها و آجیل های دارای پوسته سخت مانند فندق را درسته قورت دهند و هضم کنند و بعد از انقراض، هنگامی که عمده حیوانات از بین رفتند و غذا به سختی پیدا می شد، آنها با منقار خود توانستند در این دوران سخت دوام بیاورند. پرندگان منقاردار توانستند از بذر جنگل های تخریب شده تغذیه کنند و چندین دهه منتظر بمانند تا زندگی گیاه باردیگر بازگردد.
"تاکر" می گوید: نه اینکه منقار عامل بقای پرندگان را تضمین کرده باشد، چون که یک پرنده اردک مانند به نام "وگاویس"(Vegavis) در انتهای دوره کرتاسه می زیسته و منقار داشته است، اما هیچ نشانه ای از زنده ماندن این پرنده بعد از انقراض دایناسورها وجود ندارد. ازاین رو فقط منقار داشتن کافی نبوده است، بلکه این پرندگان بایستی دارای منقار و سنگدانی قدرتمند می بودند که قادر به خرد کردن دانه های سخت باشد.
فسیل ها و جدول زمانی فرگشت پرندگان که از روابط ژنتیکی آنها حاصل شده نشان داده است که اعضای اولیه گروه های پرندگان مدرن مانند پرندگان در رابطه با اردک ها، طوطی ها و مرغ ها در زمان برخورد سیارک به زمین وجود داشته اند. البته این گروه ها هم متحمل تلفات شده اند، اما به اندازه کافی زنده مانده اند تا بتوانند نبض جدیدی از تکامل پرندگان را در میلیون ها سال بعد از این فاجعه ایجاد کنند.
اندازه خیلی از دودمان پرندگان در حالیکه اندازه مغز خویش را حفظ می کردند، کوچکتر شده است و از راه کوچک شدن فرگشتی، پرندگان دارای مغز بزرگتری نسبت به جثه خود شده اند که زمینه را برای باهوش شدن آنها فراهم نموده است.
اما تغییرات بزرگ تکاملی اغلب با محدودیت هایی هم همراه می باشد. "فلیس" می گوید: از دست رفتن دندانها تعداد جایگاه های غذایی را که پرندگان می توانستند کشف کنند، محدود کرده است. ضمن اینکه پستانداران گیاه خوار و دایناسورهای غیر پرنده هم با وجود دندان به فرگشت ادامه داده اند. این بدان معناست که جمجمه پرندگان برای پشتیبانی از فک ها و روش های مختلف تغذیه نیازی به تغییر چندانی نداشته اند.
برای درک بیشتر چگونگی موفقیت پرندگان در زنده ماندن و امرار معاش در دنیایی که از یکی از بدترین انقراض های تاریخ خویش را شاهد بوده است، وظیفه محققان این است که فسیل های بیشتری از زمان انقراض جمعی پیدا کنند، یعنی دوره ای که "پالئوسن" نامیده می شود.
دیرینه شناسان نمونه های بسیار خوبی از فسیل پرندگان حدود ۱۰ میلیون سال بعد از این فاجعه، یعنی دوره ای که "ائوسن" نام دارد، یافته اند، اما فسیل های پرندگان متعلق به دوره بین کرتاسه و ائوسن، جزئی و چند تکه ای است و یافتن آنها بسیار دشوار است، اما به هر حال آنها فسیل هایی هستند که امکان دارد اسرار جدیدی را فاش کنند.
منبع: beedownload.ir
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب